Chicago Electric 92456 Manuel d'utilisateur

POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT GEOGRAFII PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY KWARTALNIK Tom XXXV, zeszyt 4 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE WARSZAWA 1963

560 Edgar M. Hoover 1963 r. i obecnie ich wyniki są tłumaczone na język programów działania odpowiednich instytucji 2. Zespół badawczy, którego zadani

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, z. 4, 1963 BENIAMINA TCHÓRZEWSKA-CZEKAŁOWA Z hydrologii Niebieskich Źródeł The Hydrology of the „Blue Springs" at

Fot. 1. Maksymalny stan wody na Pilicy w dniu 30 lipca 1960 r. Widoczne przecieki do zalewu Niebieskich Źródeł. Highest water level in the Pilica rive

Z hydrologii Niebieskich Źródeł z łatwością przechodzi sonda, opierając się dopiero na skale. Tylko na 8 metrze profilu, w miejscu największego wypływ

644 Beniamina Tchórzewska-Czekalowa kanadyjska, wywłócznik kłosowy. Powierzchnia wody w miejscach bar-dzo powolnego przepływu jest pokryta rzęsą i żab

Ryc. 3. Wykres porównawczy za lata hydrologiczne 1955—1957. 1 — dobowe sumy opadów (mm), 2 — stany wody na zalewie Niebieskich Źródeł (H cm), 3 — prze

Z hydrologii Niebieskich Źródeł 645 zwietrzeliny, leżąca w części stropowej wapieni. Wapienie górnej jury stanowią tu podłoże czwartorzędu. W okresie

646 Beniamina Tchórzewska-Czekalowa mierzony przepływ 1/sek waha się od 77 do 228, a średnio dla obserwowa-nego okresu wynosi 135 1/sek. Jak na wydajn

Z hydrologii Niebieskich Źródeł 647 Tabela 1 Pilica Niebieskie Źródła nr stany data stany data 1 142 28—III—55 27,9 28—III—55 2 110 30—III—56 25 5

1955 Q śr. mies. miesiące Q śred. rocz-ne Odpływ roczny m3 Różnica odpływu zal-NZ m3 % od-pływu % śred. z 3 lat Q śrd. z 3 lat 1/sek Odpływ śred. z 3

Z hydrologii Niebieskich Źródeł 649 Wykreślona krzywa zdaje się wskazywać na cykl roczny wahań od-pływu ze źródeł. W miesiącach zimowych i wiosennych

Struktura przemysłowa regionu Pittsburgha 561 żenie rynków i koszty transportu z ośrodka produkcyjnego do miejsca zbytu mogliśmy dojść do przybliżoneg

650 Beniamina Tchórzewska-Czekalowa ЕЕНИАМИНА ТХУЖЕВСКА-ЧЕКАЛОВА ИЗ ГИДРОЛОГИИ ГОЛУБЫХ ИСТОЧНИКОВ В ТОМАШОВЕ МАЗОВЕЦКОМ Голубые источники в Томашове М

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, z. 4, 1963 BOLESŁAW SMYK, MARIA DRŻAŁ Litobiologia — noiua dziedzina nauk przyrodniczych Lithobiology — a New Branch of

652 Bolesław Smyk, Maria Drżał w Szwajcarii (Vallée de Joux-Jura, Sottoceneri-Monte San Salvatore, Glattalp, Berninapass-Piz Alv i inne), w Jugosławii

Litobiologia — nowa dziedzina nauk przyrodniczych 653 promieniowania (uran, tor) na wzrost i niektóre funkcje metaboliczne mikroorganizmów glebowych o

654 Bolesław Smyk, Maria Drżał result of these studies they determined in karst regions the occurrence of numerous physiological groups of microorgani

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, z. 4, 1963 TEOFIL LIJEWSKI Próba podziału Polski na regiony statystyczne Attempt of Dividing Poland's into Statist

656 Teofil Lijewski w swojej sprawozdawczości szczebla powiatowego, np. w zakresie sieci ko-munikacyjnej brak jest w ogóle danych powiatowych, poza si

Próba podziału Polski na regiony statystyczne 657 charakter środowiska geograficznego warunkuje w dużym stopniu pewien typ gospodarki, a więc wpływa n

658 Teofil Lijewski Ryc. 1. Propozycja podziału Polski na regiony statystyczne. 1 — granice woje-wództw, 2 — ganice regionów statystycznych, 3 — grani

Rye. 2. Gęstość zaludnienia w 1960 r. (Ilość osób na km2) Density of population in 1960 (number of inhabitants per sq. km.) http://rcin.org.pl

562 Edgar M. Hoover W zakresie produkcji sprzętu komunikacyjnego prawie wyłączną spe-cjalizacją regionu było wytwarzanie taboru kolejowego, na który z

Rye. 3. Udział ludności miejskiej w 1960 r. Share of urban population in 1960 census http://rcin.org.pl

Rye. 4. Odsetek ludności nierolniczej w 1960 r. Percentage of non-rural population in 1960 http://rcin.org.pl

Rye. 5. Zatrudnienie w przemyśle na 100 km2 powierzchni w 1960 r. (ilość zatrudnionych) Employment in industry per 100 sq. km. surface, in 1960 (numbe

Rye. 6. Gęstość ludności rolniczej na 100 ha użytków rolnych w 1960 r. (Ilość osób) Density of rural population per 100 ha arable land, in 1960 (numbe

Ryc. 7. Poziom produkcji rolnej w jednostkach zbożowych z 1 ha użytków rolnych w 1958 r. (Według R. Szczęsnego) Yield of agricultural produce, in corn

Rye. 8. Natężenie ruchu środków komunikacji publicznej w zimie 1960/1961. (Ilość odjazdów pociągów osobowych i autobusów w ciągu doby na 100 km2) Inte

Próba podziału Polski na regiony statystyczne 659 regiony dwie wielkie aglomeracje miejskie: Górnośląski Okręg Przemysło-wy i Trójmiasto Gdańsk — Sopo

660 Teofil Lijewski w skład przemysłowego regionu doliny Kamiennej; ubogi powiat grajew-ski należy do zespołu odmiennych pod każdym względem powiatów

Próba podziału Polski na regiony statystyczne 661 В 1962 г. в Польше насчитывалось 22 вовеводтва (в том числе 5 городских) и 391 повятов (в том числе

http://rcin.org.pl

Struktura przemysłowa regionu Pittsburgha 563 nych regionu. Pittsburgh wykazuje imponujące oznaki żywotności, który-mi są zarówno wieżowce biurowe w c

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, z. 4, 1963 ANDRZEJ WERWICKI Migracje ludności w poiuiatach kamiennogórskim, irałbrzyskim, świdnickim, dzierżonioiuskim

664 Andrzej Werwicki Tabela 1 Liczba ludności badanych powiatów w latach 1939—1960 Ludność w roku: 1939 Powiat w grani-cach admi-nistracyj-nych z 1939

Migracje ludności w niektórych powiatach śląskich 665 Tabela 2 Ruch wędrówkowy ludności badanego obszaru w latach 1946—1960 1946—1950 1951—1955 1956—1

666 Andrzej Werwicki Tabela 3 Pochodzenie terytorialne ludności zamieszkałej na badanym obszarze w 1950 r. Powiat Ludność pochodząca z: Powiat Ziem za

Migracje ludności w niektórych powiatach śląskich 667 domego pochodzenia stanowili zaledwie 8,4% ogółu ludności. Odchylenie od tego ogólnego obrazu mo

668 Andrzej Werwicki 1958—1960 migracje zewnętrzne były już niewielkie i obustronnie zróv-noważone, przeważały natomiast migracje wewnętrzne, przy czy

Migracje ludności w niektórych powiatach śląskich 669 przyrost migracyjny przypadało około 1 500 osób, reszta zaś pochodziła z przyrostu naturalnego.

670 Andrzej Werwicki Tabela 6 Ruch ludności miast w latach 1950—1960 1946— 1950 1951 — 1955 1956 — 1960 Miasta Przyrost rzeczy-wisty Przyrost natu-ra

Migracje ludności w niektórych powiatach śląskich 671 АНДЖЕЙ ВЕРВИЦКИ МИГРАЦИЯ НАСЕЛЕНИЯ В ПОВЯТАХ (УЕЗДАХ) КАМЕННА ГУРА, ВАЛВЖИХ, СВИДНИЦА, ДЗЕРЖОНЮВ

672 Andrzej Werwicki settlers. However, until 1950 this immigration failed to fully counterbalance the decrease caused by evacuation, so that the 1950

564 Edgar M. Hoover były pożyteczne i niezbędne, nie wyjaśniają one jednak szeregu istotnych cech charakterystycznych struktury i wzrostu regionu Pitt

SPRAWOZDANIA " WITOLD RUSIŃSKI Geografia osadnictira miejskiego id ZSRR ROZWÓJ, KIERUNKI BADAWCZE The Geography of Rural Seulement in the Soviet

674 su przedrewolucyjnego: W. Siemionow a- Tian-Szańskiego (1870—1942) i A. W o j e j k o w a (1842—1916). Zasługi obu uczo-nych dla rozwoju w Rosji g

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 675 łem w pełni samodzielnym, powstałym w wyniku przeprowadzonych stu-diów, zapoczątkowanych pod wpływem rozwij

676 Witold Rusiński właściwy typ krajobrazu naturalnego. Ponieważ właśnie warunki natural-ne są pierwotne, wynika stąd, że określiły one charakter zas

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 677 wiele uwag; zawarte są one głównie w rozdziale czwartym zatytułowanym Przesiedlenia. Ciekawsza dla geografi

678 Witold Rusiński W konsekwencji człowiek i jego potrzeby oraz cała związana z tym pro-blematyka przesunięte zostały w badaniach geograficznych na d

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 679 wicza (33) i W. Żuczkiewicza (77, 78). Oparte są one jednak na innych założeniach metodologicznych. R. Kabo

680 Witold Rusiński dla" i „typ osadnictwa". Rozróżnienie dwóch ostatnich pojęć miało istotne znaczenie dla dalszych badań, stanowi bowiem z

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 681 , 6. rozplanowanie osiedli (w czym szczególnie wyraźnie uwidacznia się wpływ historycznych warunków powstan

682 Witold Rusiński 4. mała ilość geografów zajmujących się tą problematyką. Trzy pierwsze przyczyny mają obiektywne uwarunkowanie, czwarta natomiast

Struktura przemysłowa regionu Pittsburgha 565 charakterystyczne. Robotnicy tych gałęzi przemysłu są w Pittsburghu re-prezentowani przez związek pracow

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 683 w formowaniu regionów ekonomicznych. Dotychczas jednak publikacji na ten temat było bardzo niewiele (26)5.

49 Witold Rusiński two wiejskie w strefie lasostepów u B. Choriewa). Należy przy tym zazna-czyć, że niektóre z tych map w wersji oryginalnej wykonane

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 685 nie, kiedy w uczelni tej pracowali R. Kabo, N. Lalikow, a także W. Po-kszyszewski i inni. Można powiedzieć,

686 Witold Rusiński wili, który w ramach opracowywanych przez pracowników Instytutu charakterystyk regionalnych Gruzji dokonuje przeglądu zagadnień lu

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 687 2. współdziałanie w przebudowie istniejącego osadnictwa zgodnie z potrzebami gospodarki, 3. współpraca z in

688 Witold Rusiński (20) Kowalow S. Geografia sielskogo rassielenija w perspektiwie. „Woprosy Geografii" t. 57. Moskwa 1962. (21) Kowalow S. Izmi

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 689 (43) Opyt płanirowki sielskochoziajstwiennogo rajona, Oczerk płanirowki Wołchan-skogo rajona Charkowskoj ob

690 Witold Rusiński (63) Suchow W. Izobrażenije nasielonnych punktów SSSR na topograficzewskich kartach. Trudy CNIIGAiK, t. 48. Moskwa 1948. (64) Such

Geografia osadnictwa wiejskiego w ZSRR 691 данному вопросу исследовательскому направлению. Труд авотра завершают за-мечания относительно организационн

http://rcin.org.pl

566 Edgar M. Hoover wym, jak Pittsburgh, z jego wielkimi przedsiębiorstwami o zasięgu krajo-wym czy światowym, brak jest kapitału i przedsiębiorców dl

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, Z. 4, 1963 ZYGMUNT PARUCKI O geografii ujojennej uj Stanach Zjednoczonych Note on Military Geography in the United Stat

694 Zygmunt Parucki Również w okresie powojennym udział geografów w pracach wojsko-wo-geograficznych jest duży. Wyrazem zainteresowania geografów ame-

Geografia wojenna Stanów Zjednoczonych 695 i feldmarszałku D. Milutinie (1816—1912), których prace stanowią bardzo ważny etap w rozwoju geografii woje

696 Zygmunt Parucki powinni otrzymać pomoc od geografów, którzy wzięliby na siebie część odpowiedzialności za ich prawidłową decyzję. Zagadnieniem rol

Geografia wojenna Stanów Zjednoczonych 697 Ten całokształt rozszerzonego zakresu działania można określić jako wojskowy system geografii. Obecny stan

698 Zygmunt Parucki ny, gdy większość geografów, jak o tym wspomniałem na wstępie, była ściśle związana z pracami wojskowo-geograficznymi. Jeśli chodz

Geografia wojenna Stanów Zjednoczonych 699 Jest rzeczą oczywistą, że sukces wojenny zależy od użycia odpowied-niej taktyki w zależności od warunków te

700 Zygmunt Parucki wszystkich państwach wchodzących w skład NATO pod nazwą dokumen-tacji wojskowo-geograficznej, w skrócie MGD. Przez pojęcie dokumen

Geografia wojenna Stanów Zjednoczonych 66 ЗЫГМУНТ ПАРУЦКИ О ВОЕННОЙ ГЕОГРАФИИ В СОЕДИНЕННЫХ ШТАТАХ Военная география, находящаяся в тесной связи с вой

http://rcin.org.pl

Struktura przemysłowa regionu Pittsburgha 567 troszczą się o przyszłość, kładą coraz większy nacisk na trzy główne ele-menty programu rozwojowego, z k

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, z. 4, 1963 JAN SZUPRYCZYNSKI Geografia UJ Noriregii Geography in Norway Zarys treści. Autor omawia organizację Instytut

704 Jan Szupryczyński Administracyjnie i finansowo Instytut Geograficzny podlega dwom wydziałom, bowiem katedra geografii fizycznej należy do wydziału

Geografia w Norwegii 705 kacji naukowych. Prof. Gjessing ukończył w 1960 r. pracę doktorską, której opracowanie zajęło mu pięć sezonów pracy terenowej

706 Jan Szupryczyński H e i n t z, wielokrotny uczestnik norweskich wypraw spitsbergeńskich i serdeczny przyjaciel polskich polarników. ЯН ШУПРЫЧИНЬСК

DYSKUSJA ANANIASZ ROJECKI Na marginesie książki Zjawiska zlodzenia u polskich brzpgów Bałtyku* Publikacja składa się, poza wstępem, końcowymi wnioskam

708 Ananiasz Rojecki przestarzałego, wydania podręcznika dla szkół średnich Bieliński e-g o, skoro istnieje nowe, przerobione i uzupełnione wydanie z

Na marginesie książki „Zjawiska zlodzenia" 709 bliografii, podanej przez Autorów, z wykazem literatury cytowanej we wspomnianej rozprawie W. W. B

710 Ananiasz Rojecki Wszechoceanu) a zaaprobowana jednomyślnie przez ogólne zebranie Ko-misji Meteorologii Morskiej z udziałem przedstawicieli 31 zain

Na marginesie książki „Zjawiska zlodzenia" 711 dzynarodowej klasyfikacji lodów morskich w wewnętrznym „Biuletynie PIHM, nr 4 ex 1958". Jedna

712 Ananiasz Rojecki Nazwa miejscowości Szczecin-Porta Świnoujście-Port Źródło Nusser 6 Bietin Bietin Autorzy Okres (liczba lat) 45b 40c 40c 10d Da

568 Edgar M. Hoover начинаний в новых отраслях промышленного производства. Эти исследования, однако, дают право предполагать, что район Питтсбурга мож

Na marginesie książki „Zjawiska zlodzenia" 713 w omawianym przypadku, szczególnie w okresie trudności papierowych, przydałoby się. Przytoczone pr

http://rcin.org.pl

MARIA CZEKAŃSKA W odpoiuiedzi A. Rojeckiemu Pisząc we wstępie o konieczności opracowania słusznej metodyki obserwacji lodowych absolutnie nie sugerowa

716 Maria Czekańska na poprzednim moim artykule, nie jest jednak „skróconym powtórzeniem" tamtego. Wykazując luki w naszym dotychczasowym słownic

W odpowiedzi A. Rojeckiemu 717 kilku zasadniczych grup, nie wyczerpuje całości polskiej wersji termino-logii lodowej..." W tym świetle „analiza b

718 Maria Czekańska belami zestawiającymi porównawczo dane, wiele porównań znajduje się także w tekście. Rację ma Recenzent mówiąc, że dłuższe okresy

W odpowiedzi A. Rojeckiemu 719 w locji — to jest jasne! Czyż może być inaczej? Że szkice są zgeneralizo-wane — to ma także swoje podstawy! Recenzent k

http://rcin.org.pl

RECENZJE E. R o s s e t. Perspektywy demograficzne Polski. Warszawa 1962, s. 591. Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne. Głównym motywem nowej pracy czoło

722 Recenzje z których wynikają niemal jednakowe wnioski (np. rozwój ludności w wieku po-wyżej 60 lat, powyżej 65 lat, w wieku emerytalnym). Trudno je

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, z. 4, 1963 BRONISŁAW KORTUS Kompleks przemysłowy Apszeronu The Apsheron Industrial Complex Zarys treści. Autor analizuj

Recenzje 723 lenie zbrodni jako uroku (choćby nawet w cudzysłowie), ponadto recenzent sugero-wałby hipotezę, że również w miastach kraju, który przed

724 Recenzje on również do wydanej przed 2 laty bibliografii demografii polskiej 9, bo wówczas niewątpliwie uwzględniłby w większym stopniu polską lit

Recenzje 725 koncepcji ośrodków centralnych uważa całościowy sposób traktowania sieci oraz zwrócenie uwagi na niedoceniane przez geografów radzieckich

726 Recenzje 6. miasta i osiedla przemysłowe, w których poważną rolę gra produkcja oparta na rolniczych surowcach zaplecza, 7. miasta i osiedla przemy

Recenzje 727 W. Zelinsky. A Bibliographic Guide to Population Geography. The University of Chicago, Department of Geography, Research paper No 80. Chi

728 Recenzje udało mu się dość dobrze uchwycić pozycje odnoszące się do Anglo-Ameryki oraz zachodniej i południowej Europy, a także Afryki Tropikalnej

Recenzje 729 dologia, źródła danych, ogólnoświatowe rozmieszczenie ludności i zmiany ludnościo-we, ludność miejska, migracje, wzajemne stosunki między

730 Recenzje terem zabudowy składają się one na zewnętrzny wrygląd osiedli. W pracach geogra-ficznych od czasów W. Rewieńskiej, która dała charakterys

Recenzje 731 2) nowe miasta przy starych miastach, 3) miasta założone na miejscu wsi, 4) nowe miasta powstałe na surowym korzeniu. Podział taki ułatwi

732 Recenzje wygląd miast, które w świetle pokazanych w książce rycin i rekonstrukcyjnych rysunków przedstawiały pełne harmonii i piękne rozwiązania.

http://rcin.org.pl

570 Bronisław Kortus Zarys rozwoju apszerońskiego kompleksu przemysłowego Kolebką przemysłu w dzisiejszym okręgu apszerońskim, a zarazem jego głównym

Recenzje 733 pracy, wysokością zarobków i wysokością czynszów w obrębie aglomeracji. Od cen-trum aglomeracji w kierunku peryferii rośnie odległość, cz

734 Recenzje historyczny kolei, stwierdzając, że dopiero one umożliwiły powstanie wielkiego prze-mysłu i wzrost wydobycia węgla. W 1840 r. wydobywano

Recenzje 735 łącza się do dawnych linii minimalnym nakładem kosztów, unikając jakichkolwiek śmielszych uzupełnień starej i chaotycznie powstałej sieci

736 Recenzje południkowy dominuje zresztą w ogóle w przewozach zachodnioniemieckich, zgodnie z kształtem państwa. Rozdział poświęcony drogownictwu i t

Recenzje 737 nego, opracowana przez zespół 15 współpracowników Instytutu Geografii Akademii Nauk ZSRR. Warto zaznaczyć, że takich monografii ma w ZSRR

738 Recenzje cowania tematyki. Z dużym zainteresowaniem śledzi się historię rozwoju Moskwy strefy podstołecznej, tworzenie się sieci miast oraz życia

104 Recenzje 1959 roku. Prawie wszystkie małe miasta notują spadek ludnościowy. Problem „kryzysu małych miast" w ZSRR przebiega podobnie jak w Po

740 Recenzje Recenzent oceniając monografię Regionu Centralnego znajduje się w trudnyn położeniu. Widzi on z jednej strony ogrom pracy (przewidziany n

Recenzje 741 gospodarki narodowej, lecz każde państwo zostało opracowane podobnie wg tego samego schematu. Istnieją również drobniejsze usterki np. na

742 Recenzje Dla Chin danych niestety nie podano, ale stopa urodzeń wynosi około 35%o, . a przyrost naturalny ponad 20%o, tzn. wzrost o około 14 min r

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 571 som. Później, przez wiele wieków, ropę eksploatowano ręcznie z płytkich szybików na indywidualne potrzeby. W 1823

Recenzje 743 niesiony geest i nisko położona pradolina Łaby, oraz gruntów antropogenicznych, mających poważny udział w budowie powierzchni miasta. W k

744 Recenzje między gruntami budowlanymi a zabudową lub użytkowaniem ziemi na obszarze całego miasta i dla dłuższego okresu czasu (załączone mapki nie

Recenzje 745 słowych, gdyż rynek wewnętrzny Szwecji, w skutek niedorozwoju gospodarki to-warowej na wsi nie był w tym czasie absolutnie czynnikiem pob

746 Czechy i Słowację, przy czym stronę ilustracyjną ograniczono do piramid wieku w latach 1900, 1930, 1950 i 1960. Najwięcej uwagi poświęcono ruchowi

Recenzje 747 H. Kessler. Az orszagos forrasnyilrantartas. Vizgazddlkodasi Tudomanyos Kutató Intezet. Tanulmanyok es Kutatasi Eredmenyek. Budapest 1959

748 Recenzje Na terenie Węgier trudno jest wykazać związek między wysokością występo-wania źródeł, a właściwościami wody z powodu niewielkiej różnicy

Recenzje 749 od 36,0 do 55,0 m/godz., natomiast przy wydajności 12 800 l/min. od 63,0 do 103,0 m/godz. Jest zaskakujące, że prawie przy 6-krotnej wyda

http://rcin.org.pl

MAXIMILIEN SORRE 1880—1962 Geografia francuska poniosła niepowetowaną stratę. W dniu 10.VIII.1962 r. zmarł jeden z jej najwybitniejszych przedstawicie

752 * Kronika ficznego we Francji jako prezes Narodowego Komitetu Geograficznego, wiceprze-wodniczący Międzynarodowej Unii Geograficznej, członek wiel

572 Bronisław Kortus Tabela 1 Rozwój wydobycia ropy na Apszeronie a rozwój ludności Baku (1, 11, 13, 14, 16, 17, 18) Rozwój wydobycia ropy w okręgu ap

Kronika 753 wa jednogłośnie nadała drowi A. Kuklińskiemu stopień naukowy docenta. Rada Naukowa uchwaliła również wniosek o powołanie go na stanowisko

754 * Kronika czajnego Polskiej Akademii Nauk. Rada Naukowa wypowiedziała się w tajnym głoso-waniu jednogłośnie za w/w wnioskiem. Rada Naukowa powołał

Kronika 755 Prof. dr. K. Dziewoński zreferował zatwierdzony budżet IG PAN na 1963 r., po czym zwrócił się do zebranych z apelem o ścisłe przestrzegani

756 Kronika * nych, przy czym zjawiło się kilkunastu samodzielnych pracowników nauki oraz okob dwudziestu doktorów. Świadczy to o dużym zainteresowani

Kronika 757 stokowych w Karpatach, a mgr Z. Churska omówiła obszernie późnoglacjalne formy erozyjne na zboczach dolin w Polsce północnej. Eksperymenta

758 * Kronika Jeleniej Góry. Na Równi pod Śnieżką można było obejrzeć odsłonięcie w zwietrze-linie granitu, rozkruszającego się na piasek, przy czym w

Kronika 759 W. Okołowicz, B. Winid i in., po południu odbyło się międzywydziałowe posiedzenie plenarne, po czym Rektor Uniwersytetu podejmował gości l

760 * Kronika MIĘDZYNARODOWA WYCIECZKA FITOSOCJOLOGICZNA DO POLSKI PÓŁNOCNO-WSCHODNIEJ W dniach od 4 do 11 czerwca 1963 r. odbyło się w Polsce spotkan

Kronika 761 zycznej, a na posiedzeniu końcowym podkreślano ich rolę dla ochrony przyrody, racjonalnej gospodarki leśnej, torfoznawstwa i gleboznawstwa

762 drograficznych Bałtyku w r. 1962, zaś C. Piechura o zmienności dobowej ele-mentów hydrologicznych morza. Ostatnia grupa referatów dotyczyła cyrkul

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 573 10 tys. w 1920 r. (16, 17). Po ustanowieniu władzy radzieckiej w Azerbej-dżanie (w kwietniu 1920 r.) rozpoczęła s

Kronika 128 W przerwach pomiędzy obradami uczestnicy Konferencji zwiedzili miasto i jego okolice, port i stocznie szczecińskie oraz przygotowane z oka

764 * Kronika W grupie drobnych zbiorników wysłuchano komunikatu mgr D. Sobotkowej o zarastaniu sucharów wigerskich, B. Solińskiej o dynamice drobnych

Kronika 765 obejmująca szeroki wachlarz zagadnień. Szczególną uwagę zwrócono na zagadnienia natury metodycznej. Wygłoszone na konferencji referaty zos

http://rcin.org.pl

SPIS TREŚCI ARTYKUŁY Hoover E. M. — Struktura przemysłowa i potencjał wzrostu w regionie Pittsburgha 555 Промышленная структура и потенциал роста в ра

Parucki Z. — O geografii wojennej w Stanach Zjednoczonych ... 693 О военной географии в Соединенных Штатах 701 Note on Military Geography in the Unit

Subscription orders should be made to: Export and Import Enterprise RUCH Warszawa, Wilcza 46 Cables: Exprimruch—Warszawa Payments to the account of: N

CENA ZŁ 25.— WARUNKI PRENUMERATY CZASOPISMA pt. .PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY" — KWARTALNIK Cena w prenumeracie zł 100.— rocznie, zł 50.— półrocznie. Za

574 Bronisław Kortus Tabela 2 Kształtowanie się wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego w okręgu apszerońskim na tle wydobycia w ZSRR w latach 1913—60

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 575 trycznych, kabli, aparatury pomiarowej) i przemysłu precyzyjnego (fabry-ka łożysk kulkowych, przyrządów i instrum

576 Bronisław Kortus Ryc. 2. Schemat rozwoju apszerońskiego komoleksu przemysłowego Diagram of evolution of Apsheron industrial complex http://rcin.or

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 577 przemysłowego od jego początków do lat ostatnich. Widać z niej, że za-sadnicze zmiany w kształtowaniu się tego ko

578 Bronisław Kortus Ryc. 3. Przemysł Półwyspu Apszerońskiego. 1 — linie kolejowe, 2 — gazociąg, 3 — naftociąg, 4 — elektrownie, 5 — wydobycie ropy, 6

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 579 do produktów końcowych), kompleks apszeroński można uważać za kla-syczny i całkowicie wykształcony 10. Z kolei ws

POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT GEOGRAFII PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY ПОЛЬСКИЙ ГЕОГРАФИЧЕСКИМ ОБЗОР POLISH GEOGRAPHICAL REVIEW REVUE POLONAISE DE GEOGRAPHIE K

580 Bronisław Kortus Szereg faktów wskazuje na to, że naszkicowany wyżej zasięg terytorial-ny apszerońskiego kompleksu przemysłowego ulegnie w przyszł

581 Rola i znaczenie kompleksu przemysłowego Apszeronu w gospodarce Azerbejdżanu i ZSRR oraz jego powiązania zewnętrzne W skali gospodarki Azerbejdżan

582 Bronisław Kortus Pozostałe pochodne przeróbki ropy (gazy i mazut) stanowią surowiec dla przemysłu chemicznego kompleksu apszerońskiego. W odróżnie

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 583 zespołów miejskich w ZSRR aglomeracja apszerońska zajmuje 9 miejsce pod względem ogólnej liczby mieszkańców 17. Z

584 Bronisław Kortus Tabela 4 Struktura ludności zawodowo czynnej Baku i Sumgaitu w 1959 r. Działy zatrudnienia Baku Sumgait Ogółem 100,0 100,0 przemy

Fot. 2. Nieftianyje Kanrni. „Osiedle górnicze" na pełnym morzu Fot. 1. Baku. Zatoka od strony miasta http://rcin.org.pl

http://rcin.org.pl

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 585 jej rafinacja nie tworzą jeszcze kompleksów przemysłowych 18. Toteż wiele ośrodków wydobycia lub rafinacji ropy w

586 Bronisław Kortus nował danymi z pierwszych lat po II wojnie światowej, odnośnie zaś do ZSRR jedynie danymi sprzed wojny, to dyskusyjne postawienie

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 587 БРОНИСЛАВ КОРТУС ПРОМЫШЛЕННЫЙ КОМПЛЕКС АПШЕРОНА На базе добычи нефти и природного горючего газа, на Апшеронском п

KOMITET REDAKCYJNY Redaktor naczelny Stanisław Leszczycki, redaktorzy działów: Jerzy Kondracki, Jerzy Ko&trowicki, człon-kowie komitetu: Rajmund G

588 Bronisław Kortus ронской промышленный комплекс охватывает теперь целый Апшеронский полу-остров, вместе с окружающими его водами и островами, где п

Przemyśl Półwyspu Apszerońskiego 589 there came to life the subsequent branch of industry connected with crude oil produ-ction, an industry manufactur

http://rcin.org.pl

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, Z. 4, 1963 LUDWIK STRASZEWICZ Aglomeracja Paryża The Paris Agglomération Zarys treści. Autor omawia historię Paryża, an

592 Ludwik Straszewicz. Położenie geograficzne Paryża nie odznacza się niczym szczególnym. Leży on w północnej Francji, w rozległej niecce, przez któr

Aglomeracja Paryża 593 warunki przyrodnicze. Nie kwestionując korzystnego położenia tego ma-łego osiedla przy przeprawie przez rzekę, o której pisał A

594 Ludwik Straszewicz. on, że rozwój tego miasta od epoki rzymskiej odbywał się bez żadnych kataklizmów, tak częstych w historii innych miast europej

Aglomeracja Paryża 595 styczną cechą przemysłu paryskiego tamtego okresu było jego rozdrobnie-nie. Połowę wszystkich przedsiębiorstw stanowiły zakłady

596 Ludwik Straszewicz. uwagę na rozwijające się podmiejskie gminy zurbanizowane i złączone z miastem funkcją i charakterem zabudowy. Powiększono też

597 Ryc. 1. Aglomeracja Paryża. 1 — obszary zabudowane, 2 — parki i lasy, 3 — granice departamentów, 4 — granice aglomeracji, 5 —• granica Paryża Pari

EDGAR M. HOOVER Pittsburgh, USA Struktura przemysłowa i potencjał wzrostu u; regionie Pittsburgha Industrial Structure and Growth Potential in the Pit

598 Ludwik Straszewicz. do ścisłej aglomeracji — zamieszkuje ponad 5 600 min mieszkańców, na powierzchni 480 km2. W określeniu zasięgu aglomeracji par

Aglomeracja Paryża 599 Ryc. 2. Zmiany zaludnienia departamentu Sekwany w latach 1936—1954. (Na 1000 mieszkańców w 1936 r.). 1 — granica Paryża, 2 — gr

600 Ludwik Straszewicz. stracyjną, ale również największym centrum przemysłowym i handlowym Francji. Tu skupiają się prawie wszystkie ośrodki zarządza

Aglomeracja Paryża 601 niem się „city", nowsze dzielnice Paryża zwiększały swe zaludnienie. Szczególnie wzrosły arrondissements 14, 15, 16, 17, 2

602 Ludwik Straszewicz. Miasto Paryż jako całość osiągnęło stan nasycenia już na początku XX w. i od tego czasu przez blisko pięćdziesiąt lat nie powi

Aglomeracja Paryża 603 tknęły działania wojenne30. Toteż ponad 12% mieszkań ma ponad sto lat, a większość pochodzi sprzed I wojny światowej. Przeważaj

56 Ludwik Straszewicz. miasta. W pierwszym etapie przewidziany jest do renowacji teren około 1200 ha, zamieszkały przez około 800 tys. osób, czyli pon

Aglomeracja Paryża 605 produkcji. W zależności od warunków ekonomicznych, a także od tradycji produkcyjnych mamy do czynienia z ogromną liczbą małych

606 Ludwik Straszewicz. tamentem Sekwany — około 55%. Świadczy to o wielkiej roli przemysłu w aglomeracji paryskiej, zwłaszcza w jej strefie obrzeżnej

Aglomeracja Paryża 607 krajowców są Włosi w liczbie 75 tys. osób, a na drugim miejscu są Polacy w liczbie około 40 tys. osób 41. Charakterystyczną cec

556 Edgar M. Hoover rozwijać albo zaczęły podupadać. Są to gałęzie przemysłu dnia wczoraj-szego i dzisiejszego, ale nie dnia jutrzejszego. Hamowany wz

608 Ludwik Straszewicz. 51%. W rezultacie mimo wzrostu zaludnienia o 1 306 tys. osób, czyli o 34>/o, liczba zawodowo czynnych zwiększyła się tylko

Aglomeracja Paryża 609 czerpują one oczywiście całego zespołu zjawisk związanych z faktem sku-pienia się na małym obszarze, półtora tysiąca kilometrów

610 Ludwik Straszewicz. Centralistyczny system zarządzania krajem i występująca, zwłaszcza po I wojnie światowej, koncentracja ekonomiczna, spowodował

611 sloganem określającym sytuację socjologiczną Francji. Rozpoczyna to do-skonałe studium cytat A. Clevel de Tocqueville: „Du temps de la Fronde,Pari

612 Ludwik Straszewicz. сооружениях, причем развитие моторизации является уже чуть-ли не бедствием в этом огромном городе. Агломерация Парижа является

Aglomeracja Paryża 613 economic centre of the world, and this position was sustained and strengthened by the policy of the Second Empire in the second

614 Ludwik Straszewicz. sion to the French. The search for means of relief led to the concept of a deglome-ration (decentralization) of industry. This

NOTATKI PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, Z. 4, 1963 JAN REYCHMAN Z dziejom polsko-tureckich stosunkóiu w zakresie kartografii Polish-Turkish Cartographi

616 Jan Reychman króla przez późniejszego generała Karola Kniaziewicza 7. Mapy okolic Ka-mieńca i Chocimia wykonali Jan i Józef Witte, kolejno później

Polsko-tureckie stosunki w zakresie kartografii 617 wykonana ona została starannie, nazwy podane są dokładnie i w dobrych miejscach, z uwzględnieniem

Struktura przemysłowa regionu Pittsburgha 557 twierdzili, że Pittsburgh był pierwszym miejscem, dokąd dotarli po trudnej przeprawie przez góry i gdzie

618 Jan Reychman Sam Rzewuski w trakcie swych późniejszych marszrut poprzez Anato-lię, w drodze do krajów arabskich, sporządzał nieraz mapy, włączone

Fot. 1. Mapa pogranicza polsko-tureckiego z Atlasu Rizzi Zannoniego (1772) z turec-kimi nazwami miejscowymi Map of boundary zone of Poland and Turkey

Fot. 2. Turecka mapa Polski z okresu trzeciego rozbioru, zachowana w archiwum Muzeum Top Kapu Saray w Stambule Turkish map showing Poland at period of

Fot. 3. Polish Polski plan Stambułu z nazwami ulic, placów itd. Z podróży do Turcji E. Raczyńskiego (1821) map of Stamboul, including names of streets

Fot. 4. Mapa Azji Mniejszej ze szlakami kampanii Aleksandra Wielkiego, wykonana przez Wacława Rzewuskiego Map of Asia Minor showing campaign routes of

Fot. 5. Mapa paszałyku Iczył i rejonu Adany, wykonana przez W. Rzewuskiego na pocz. XIX wieku Map of Ięil pashalik and region of Adana, prepared by W.

http://rcin.org.pl

Polsko-tureckie stosunki w zakresie kartografii 619 sekcję kartograficzną przy sztabie generalnym a3, korzystali wpierw z usług obcych fachowców, wśró

620 Jan Reychman atlasu Fadena, wydanego w roku 1804 30, były zwykle kopią, przedrukiem przetłumaczonym map europejskich, objęty więc nimi teren Polsk

Polsko-tureckie stosunki w zakresie kartografii 621 JAN REYCHMAN POLISH-TURKISH CARTOGRAPHICAL RELATIONSHIP Since the 16th century, Turkey was the sub

558 Edgar M. Hoover zmniejszył lokalizacyjne znaczenie dla przemysłu stalowego specjalnych rodzajów węgla koksującego, znajdujących się w regionie Pit

http://rcin.org.pl

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, Z. 4, 1963 JÓZEF STASZEWSKI „Rusztowanie kuli ziemskiej'" Filipa Buache'a Philippe Buache's „Skelet

624 Józef Staszewski ny lądów: kośćcem ich, ich rusztowaniem są działy międzyrzeczne, wzno-szące się jako pasma górskie. Ale Buache .sięgnął dalej. Pr

Ryc. 1. „Mapa fizyczna" Filipa Buache'a 1752. Działy międzyrzeczne i przedłużenie ich na dnie oceanów jako rusztowanie kuli ziemskiej. http:

„Rusztowanie kuli ziemskiej" Filipa Buache'a 625 zjawisk na kuli ziemskiej. Buache w roku 1745 pierwszy skonstruował mapę izobat Kanału La M

626 Józef Staszewski Идея Бюаша считающая водоразделы главными морфологическими линиями на поверхности Земли в XVIII столетии была общепринятой и еще

PRZEGLĄD GEOGRAFICZNY t. XXXV, Z. 4, 1963 MARIA WANDA KRAUJALIS Mapa irskaźnika bilansu promienioiuania długofalowego The Map of Coefficient of the Ba

628 Maria Wanda Kraujalis stawiona poniżej mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego na niewielkim obszarze, uwzględnia wpływ tych czynników

Mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego 629 Zasada konstrukcji diagramu do określenia długofalowego strumienia promieniowania przy zasłoni

630 Maria Wanda Kraujalis cjonalne do promieniowania zwrotnego atmosfery, padającego na płaszczy-znę horyzontalną z odpowiednich stref nieba. Promieni

Struktura przemysłowa regionu Pittsburgha 559 bitumicznego i nakazują stosowanie różnych urządzeń eleminujących dym. Gospodarstwa domowe, które okazał

Mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego 631 prostopadłą do kierunku padającego promieniowania. Przyjąć można, że przesłaniające obiekty ma

http://rcin.org.pl

Mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego 633 Rozmieszczenie stanowisk pomiarowych Badania przeprowadzono w okolicy Stacji Naukowej IG PAN w

http://rcin.org.pl

Mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego 635 W każdym punkcie położonym na stoku określano ponadto nachylenie podłoża, mierzono klizymetrem

95 Maria Wanda Kraujalis Wartości wskaźnika „к" Tabela 1 azymut spadku w stopniach P wskaźnik „k" Nr punktu nachylenie w stopniach: a azymut

Mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego 637 1 2 3 4 43 0 87,6 44 5 66 . 92,2 45 0 — 96,8 46 1 264 96,7 47 3 264 95,8 48 5 245 96,3 4

97 Maria Wanda Kraujalis (3) Falckenberg G. Absorptionskonstanten einiger w,et. wichtiger Körper für infrarote Wellen. „Met. Ztschr." 5, 334—337,

Mapa wskaźnika bilansu promieniowania długofalowego 639 atmospheric long-wave radiation. For this purpose measurements of the screening of the horizon

http://rcin.org.pl